సెన్సెక్స్ అంటే ఏమిటి? భారత స్టాక్ మార్కెట్ సూచికపై ఒక సరళమైన వివరణ
సెన్సెక్స్, లేదా సెన్సిటివ్ ఇండెక్స్, బాంబే స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్ (BSE) యొక్క ప్రామాణిక సూచిక. ఇది భారతదేశ స్టాక్ మార్కెట్ హెల్త్‌ను ప్రతిబింబించే ఒక ముఖ్యమైన ఇండికేటర్‌గా భావించబడుతుంది. సెన్సెక్స్ లో 30 ప్రధాన కంపెనీలను సూచికలో చేర్చుతారు, ఇవి భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలక పాత్ర పోషించే రంగాలకు చెందినవిగా నిలుస్తాయి.
సెన్సెక్స్ స్టాక్ మార్కెట్ బుల్లిష్ (పెరుగుదల) లేదా బేరిష్ (పడిపోవడం) వైఖరిని నిర్ణయించే సూచికగా పనిచేస్తుంది. ఇందులో భాగంగా ఉండే 30 కంపెనీల ప్రదర్శన ఆధారంగా సెన్సెక్స్ విలువ నిర్ణయించబడుతుంది. ఈ 30 కంపెనీలను మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్, ట్రేడింగ్ ఫ్రీక్వెన్సీ మరియు ఆర్థిక ప్రదర్శన వంటి ముఖ్యమైన అంశాల ఆధారంగా ఎంపిక చేస్తారు.
సెన్సెక్స్‌లో జొమాటో చేరిక ఎందుకు ప్రాధాన్యం సంతరించుకుంది
తాజాగా జొమాటో, ఒక ప్రముఖ డిజిటల్ ఫుడ్ డెలివరీ సంస్థ, సెన్సెక్స్‌లో చేరింది. ఈ పరిణామం భారత స్టాక్ మార్కెట్లో డిజిటల్ ఎకానమీ విలువ పెరుగుతుందని సూచిస్తుంది. జొమాటో చేరిక ప్రత్యేకంగా ఎందుకు ప్రాధాన్యం సంతరించుకుందో చూద్దాం:
1. మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్:
జొమాటో యొక్క మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్ రూ.2 లక్షల కోట్ల (₹21 ట్రిలియన్) స్థాయిని దాటింది.
2. షేర్ పెర్ఫార్మెన్స్:
జొమాటో షేర్లు గడచిన 6 నెలల్లో 45% మరియు గత 1 సంవత్సరంలో 133% పెరిగాయి. ఇది సెన్సెక్స్ మొత్తం పెరుగుదల (10%) కంటే 13 రెట్లు వేగంగా ఉంది.
3. ఆర్థిక ప్రదర్శన:
2024లో జొమాటో 69% రెవెన్యూ గ్రోత్ సాధించడంతో పాటు ₹176 కోట్ల లాభాలను పొందింది. ఇది గతంలో నష్టాల్లో ఉన్న కంపెనీగా ఉన్న జొమాటోకు ప్రధానమైన మార్పు.
ఈ ఘనతలు జొమాటోను ప్రధాన కంపెనీగా నిలిపాయి, ఫలితంగా JSW స్టీల్ స్థానాన్ని దక్కించుకుంది.
సెన్సెక్స్‌లో కంపెనీల మార్పు – ప్రాధాన్యం మరియు విభజన
1986లో ప్రారంభమైనప్పటి నుంచి, సెన్సెక్స్ ప్రతి ఆరు నెలలకోసారి కంపెనీల జాబితాను పునఃసమీక్షిస్తుంది. ప్రస్తుతం సెన్సెక్స్‌లో భాగమైన 30 కంపెనీలు వివిధ రంగాలను ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. కొన్నింటిని చూద్దాం:
• రిలయన్స్ ఇండస్ట్రీస్
• అదానీ గ్రూప్
• స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (SBI)
• HDFC బ్యాంక్
• టాటా మోటార్స్
• ఇన్ఫోసిస్
• టీసీఎస్
• అల్ట్రాటెక్ సిమెంట్
ఈ 30 కంపెనీలు భారతదేశ జీడీపీలో 13% రెవెన్యూస్ మరియు 17% ప్రాఫిట్స్ ను కలిగి ఉన్నాయి. అంటే, వీటి ప్రాధాన్యత స్టాక్ మార్కెట్‌తో పాటు నిజమైన ఆర్థిక వ్యవస్థలోనూ చాలా ఎక్కువ.
డిజిటల్ ఎకానమీ పెరుగుదల
జొమాటో సెన్సెక్స్‌లో చేరడం భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ డిజిటల్-ఫస్ట్ దిశగా మారుతున్నదనానికి సంకేతం. ఆన్‌లైన్ సేవలపై డిమాండ్, టెక్నాలజీ వినియోగం పెరుగుతున్న నేపథ్యంలో ఈ మార్పు స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. జొమాటో చేరికతో డిజిటల్ బేస్డ్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు భారతీయ మార్కెట్లో తమ స్థానాన్ని ప్రాముఖ్యతతో నిలబెట్టుకున్నాయి.
ప్రధాన పాఠాలు
1. సెన్సెక్స్ ముఖ్యత:
సెన్సెక్స్ స్టాక్ మార్కెట్ ప్రదర్శనతో పాటు భారత నిజమైన ఆర్థిక వ్యవస్థను కూడా ప్రతిబింబిస్తుంది.
2. డైనమిక్ కంపెనీలు:
సెన్సెక్స్‌లో కంపెనీలు మారుతూ ఉంటాయి, అయితే వాటి స్థానం భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలోని విభిన్న రంగాల ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తుంది.
3. జొమాటో పెరుగుదల:
జొమాటో చేరిక డిజిటల్ ఎకానమీ ప్రాముఖ్యతను పెంచింది, ప్రత్యేకంగా అనుభవజ్ఞులు మరియు మొదటిసారి పెట్టుబడిదారులకు కొత్త అవకాశాలను తెరుస్తుంది.
ముగింపు
సెన్సెక్స్‌లో జొమాటో చేరడం భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో మారుతున్న దిశను సూచిస్తుంది. డిజిటల్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు విజయవంతమవుతుండటంతో, ఇలాంటి కంపెనీలు భవిష్యత్తులో మరింత ప్రాధాన్యం పొందే అవకాశాలు ఉన్నాయి. పెట్టుబడిదారుల కోసం, డిజిటల్ రంగంలో పెట్టుబడులు పెట్టడం భారత వృద్ధి కథలో భాగమవ్వటానికి గొప్ప అవకాశం.
